A lingua de namorar

A min de nena gustaríame ter falado en español, como a miña curmá Carmela. Ela viña dende a cidade a nosa vila a pasar de cando en vez a fin de semana e miña avoa, ainda que sempre mo negou, devecía por aquela cativa de riciños moi negros e longuísimas pestanas. Daquela boquiña que semellaba o peteiro dun paxaro saían cousas como “abuela, ¿me llevas a ver las gallinitas?” ou “abuela, ¿puedo bajar contigo a la huerta?”. E a miña avoa, falando como se estivese a facer burla de si propia, acrecentaba: “Dame la mano, que vamos también al cortello a ver el cerdo y el año”. E quedaba toda chea.
Eu tamén sabía falar español, cómo non ía saber, pero cando eu lle dicía a Carmela que “viniese conmigo a buscar los juguetes de la playa al faiado, que era donde los guardara mi madre al empezar el curso” a moi parva escachaba coa risa e dicía que eu falaba raro.
Cos anos aprendéronme dereito o español, mais eu seguín a falar e escribir galego agradecida a miña avoa, os meus pais e a xente da miña vila por aquel tesouro noso que me descubriran, ao tempo que recordaba avergoñada a envexa cega que tivera do peteiriño de Carmela.
Pasei moitos veráns sen vela e hai cousa de cinco ou seis anos, paseando unha tarde por Compostela, recoñecín o rostro adolescente que eu recordaba nunha muller de pelo longo, negro e encrechado que camiñaba con dous libros grosos apertados contra o peito. Ainda que non o dixen, eu a Carmela quéroa ben, e en canto estivemos de fronte, berramos unha o nome da outra outra e abrazámonos todo o que nos permitiron os libracos que ela levaba. Cando nos soltamos, eu, que son unha acomplexada crónica, quixen sandar feridas vellas e comecei toda fina:
-¡Qué guapa te veo, Carmela! Ha pasado tanto tiempo desde la última vez...
E ela a mirarme estrañada.
-Ai, Amalia, non me digas que agora es ti a que fala español.
Non podo xuralo, pero eu penso que corei ata as orellas e empecei a balbucir como unha parva.
-Non, muller, é que como xa antes malamente me entendías...-díxenlle entre outras babecadas máis.
Empezamos entón a encher ocos daqueles anos en que non nos viramos mentres nos instalabamos nunha mesa de terraza bendita polo sol.
-E dime ti, condenada, onde aprendiches a falar así galego, que ata parece que o mamaches?
Antes de que arrancase a falar, pareceume que algo lle escintalaba nos ollos.
-Vaiche soar cursi, Amaliña, pero foi cousa do amor. Eu teño a teoría de que para que unha lingua sexa de verdade propia ten que ser ou lingua nai ou lingua amante. Bueno, Xan, o meu mozo, prefire falar neste caso de lingua amigo, por aquilo das cantigas medievais, xa sabes –e todo iso saiu de corrido daquel peteiriño de onde eu nunca esperaría máis que un “Volverán las oscuras golondrinas...”
-O caso é que nunca na vida pensei que unha lingua puidese chegarme tan dentro... Pero é que, qué queres que che diga, onde ten a gracia un “te quiero” ao lado dun “ámote”, ou un “déjame a mí, cariño” comparado cun “xa o fago eu, meu amor”? E que me dis de un “queres patacas ou chícharos, miña rula”?
E aí seguiu ela, dalle que dalle, debullando todo o seu repertorio amoroso, mentres a min por dentro comezaba a rebulirme de novo unha envexa idiomática cega que xa dera por curada.
Despedímonos axiña porque Carmela quedara con Xan para ir a unha festa de exaltación do cachelo nun bar deses onde non soan máis que gaitas, pero eu, que non tiña présa, ainda lle pedín outra caña ao camareiro e, mentres o dourado da copa ía baixando con cada grolo case ao mesmo ritmo que caía o sol, tentei entender cómo podía ter agardado toda a vida que alguén me falase de amor sen importarme o idioma.